Kategoria:

Dyskopatia

dyskopatia

W terminologii medycznej, dyskopatia określana jest mianem przepukliny jądra miażdżystego, powszechnie znana jako wypadnięcie dysku. Jest chorobą dość powszechna dla osób w przedziale wiekowym 30 – 50 lat, ponad to u osób starszych, zjawisko to zaliczane jest do jednego z procesów starzenia się. Dlatego dyskopatia jest także powiązana z chorobą zwyrodnieniową kręgosłupa, ponieważ jest jednym z jej etapów.

Warto dodać, że występują różne fazy zmian patologicznych dotyczących krążka międzykręgowego (rys. 1). Najłagodniejszą formą degeneracji krążka jest jego pęknięcie, w  następnej kolejności dochodzi do wypukliny jądra miażdżystego, a na końcu wypadnięcie krążka (rys. 2)

 

dyskopatia

 

Rys. 1. Proces tworzenia przepukliny krążka międzykręgowego

 

Główne czynniki ryzyka to:

  • starzenie organizmu,
  • dodatkowo zmiany pourazowe,
  • ponad to wady wrodzone kręgosłupa,
  • a także podnoszenie ciężarów.

Dodatkowo zagrożenie wystąpienia patologii zwiększa się podczas dźwigania, gdy kończyny górne są wyciągnięte do przodu, kończyny dolne wyprostowane, a tułów skręcony. Ponad to do powstania schorzenia przyczynia się zwiększone napięcie mięśni, urazy mechaniczne, otyłość oraz palenie tytoniu.

 

dyskopatia Rys. 2. Dyskopatia

 

Charakterystyczne objawy dyskopatii:

  • ból promieniuje w danym odcinku kręgosłupa,
  • dodatkowo ból nasila się przy chodzeniu,
  • możliwość drętwienia i mrowienie części ciała objętych schorzeniem,
  • ponad to osłabiona siła mięśniowa,
  • lub ograniczona ruchomość

Zapraszamy do kontaktu: https://rehabilitacjadomowa.wroclaw.pl/kontakt/

Kategoria:

Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa

zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa

Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa (spondyloarthrosis) polega na przedwczesnej degeneracji struktur kostno-stawowych kręgosłupa. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa rozwijają się najczęściej na poziomie C8-Th1 oraz L5-S1 (rys. 1).

zmiany zwyrodnieniowe 1

Rys. 1. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa

Wyróżnia się zwyrodnienia o charakterze pierwotnym, kiedy przyczyna wywołująca jest nieznana, a także o charakterze wtórnym, np. po urazie mechanicznym, chorobie zapalnej lub w wyniku wady wrodzonej kręgosłupa.

Zmiany chorobowe występują u połowy społeczeństwa już po 55 roku życia, zaś po 65 roku życia cierpią na nią niemal wszystkie osoby. Czynnikiem sprawczym takiej nieprawidłowości jest ubytek wody w krążkach międzykręgowych, co w następstwie prowadzi do destabilizacji kręgów, a później przyczynia się do niezborności stawów międzykręgowych, zwiększonego nacisku na powierzchnie stawów międzykręgowych i korzenie nerwowe.

Jedną z głównych przyczyn choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa jest niefizjologiczne obciążenie statyczno-dynamiczne, a także nadmierny, długotrwały ucisk na kręgosłup. Dlatego w pracy fizjoterapeuty niezmiernie ważna jest odpowiednia profilaktyka i ochrona kręgosłupa, aby w przyszłości zapobiec schorzeniom i  dolegliwościom bólowym.

Do objawów choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa zalicza się:

  • ból nasilający się po wysiłku, a później przy każdym ruchu,
  • ponad to sztywność kręgosłupa – zwykle po przebudzeniu się,
  • dodatkowo zaniki mięśniowe,
  • ograniczenie ruchomości kręgosłupa,
  • a także promieniowanie bólu do pośladków i nóg

Kategoria:

Przeciążeniowe zespoły bólowe kręgosłupa

Przeciążeniowe zespoły bólowe kręgosłupa

Przeciążeniowe zespoły bólowe kręgosłupa są jednymi z najczęściej występujących schorzeń w układzie ruchu. Pojawiają się one przede wszystkim u sportowców, ale ponad to związane są ze stylem życia człowieka, a także z charakterem wykonywanej pracy zawodowej. Pand to przeciążeniowe przypadłości bólowe mogą występować zarówno w obrębie tkanek miękkich – mięśni, ścięgien oraz więzadeł, jak i w obrębie kości. Dolegliwości bólowe dotyczą przeważnie odcinka lędźwiowo-krzyżowego, co jest ściśle związane z układem biomechanicznym kręgosłupa (rys. 1).

Przeciążeniowe zespoły bólowe kręgosłupa

Rys. 1. Zachowywanie się krążka międzykręgowego podczas ruchu

W odróżnieniu od pozostałych chorób zawodowych, w których czynnikiem sprawczym jest zwykle jeden główny element. Natomiast w zespołach przeciążeniowych personelu medycznego pod uwagę brane jest wieloczynnikowe tło przyczynowe.

Dlatego do najważniejszych czynników sprzyjających powstawaniu dolegliwości przeciążeniowych należą przede wszystkim czynniki fizyczne. Jest to między innymi wymuszona pozycja ciała, monotypowe, powtarzalne ruchy. Również ucisk mechaniczny i nadmierny wysiłek fizyczny. A także podnoszenie i przenoszenie dużych ciężarów, ponadto miejscowe drgania. Dodatkowo ma wpływ niewłaściwa technika pracy oraz obciążenie statyczne i dynamiczne mięśni.

Dodatkowo czynniki psychospołeczne: niepewność pracy, niska satysfakcja z pracy, czy brak wsparcia społecznego.

Mogą to być również czynniki organizacyjne na przykład brak przerw w pracy, czy monotonia czynności.

Ponad to wspływ mają także czynniki indywidualne takie jak: płeć, wiek, zaburzenia hormonalne, urazy narządu ruchu, palenie tytoniu, a nawet wady postawy

Do typowych objawów zespołu przeciążeniowego należą:

  • ból o charakterze zmiennym,
  • miejscowa tkliwość,
  • osłabienie mięśni,
  • osłabienie sprawności ruchowej.

Dodatkowymi objawami będą:

  • ograniczenie zakresu ruchu,
  • przykurcze w obrębie stawów,
  • nasilenie bólu w pozycji leżącej na plecach, zmniejszenie bólu podczas leżenia na brzuchu,
  • możliwe promieniowanie bólu do pośladków i tylnej powierzchni ud.

Na początku odczuwany jest ból spowodowany przeciążeniem mięśni przykręgosłupowych. A jest to efekt nieprawidłowej pozycji siedzącej bądź stojącej podczas pracy. Z upływem czasu wielokrotnie powtarzające się oddziaływanie czynników obciążających kręgosłup, powoduje liczne mikrourazy w obrębie stawów kręgosłupa, powstawanie zmian zwyrodnieniowo-wytwórczych, a także ucisk na nerwy rdzeniowe. W radykalnych przypadkach, pod wpływem wcześniejszych obciążeń kręgosłupa, może dość do uszkodzenia pierścienia włóknistego i w konsekwencji prowadzi do powstania przepukliny jądra miażdżystego krążka międzykręgowego.

Niezależnie od rodzaju bólu – czy jest on ostry czy przewlekły, wszelkie przeciążeniowe zespoły bólowe kręgosłupa najczęściej pojawiają się niespodziewanie np.:

  • podczas dźwignięcia dużego ciężaru,
  • przy gwałtownym wyprostowaniu lub zgięciu tułowia,
  • w czasie ciągnięcia ciężkich przedmiotów,
  • podczas operowania ciężkimi przedmiotami

W związku z tym, celem leczenia zespołu przeciążeniowego jest przede wszystkim zlikwidowanie bądź zmniejszenie dolegliwości bólowych. Dodatkowo eliminacja występujących przykurczy mięśniowych, a także poprawa zakresu ruchomości w stawach.

Zapraszamy do kontaktu: https://rehabilitacjadomowa.wroclaw.pl/kontakt/

Kategoria:

Dlaczego kręgosłup boli?

boli kręgosłup

Dlaczego kręgosłup boli?

Warto sobie uzmysłowić, jak wiele może być przyczyn i czynników, które mogą determinować dolegliwości bólowe kręgosłupa. 

Bóle kręgosłupa są obszerną grupą objawów o różnorodnej przyczynie. W związku z tym, przeprowadzając diagnostykę, nie można się ograniczać jedynie do schematycznego rozpatrywania choroby. Dlatego do każdego pacjenta należy mieć indywidualne podejście i rozpatrywać problem zdrowotny wśród różnych jednostek chorobowych (rys. 1).

W przypadku różnicowania dolegliwości od strony kręgosłupa, należy mieć na uwadze m. in.:

• uszkodzenia kręgosłupa na przykład infekcje kręgosłupa, złamania, guzy,

• choroby reumatoidalne: takie jak zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (ZZSK) oraz reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),

• uciskowe uszkodzenia struktur nerwowych czyli wypuklina lub przepuklina krążka międzykręgowego,

• ból wywołany czynnikami mechanicznymi między innymi bóle mięśni, a także nieprawidłowości postawy i chodu,

• czynniki psychosocjalne,

• dodatkowo zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa,

• oraz liczne zmiany struktury kostnej prowadzącej do osteoporozy,

• również wady anatomiczne

• zróżnicowane zmiany czynnościowe, spowodowane przeciążeniami,

• a nawet choroby pochodzenia pozakręgosłupowego.

boli kręgosłupRys. 1. Wybrane schorzenia kręgosłupa.

 

W kolejnych wpisach będziemy opisywać poszczególne schorzenia kręgosłupa, więc zapraszamy do naszych artykułów.

Dlaczego kręgosłup boli? – zapraszamy do kontaktu: https://rehabilitacjadomowa.wroclaw.pl/kontakt/

Kategoria:

Biomechanika schorzeń i urazów kręgosłupa

Biomechanika schorzeń i urazów kręgosłupa

Jaka jest biomechanika schorzeń i urazów kręgosłupa?

Przeciążenia układu ruchu, będące rezultatem wykonywanej pracy zawodowej. Są jedną z głównych przyczyn występowania bólu w odcinku lędźwiowym kręgosłupa. Najczęściej dolegliwości pojawiają się w trakcie podnoszenia i przenoszenia znacznych ciężarów. Ale również podczas wydłużonej pracy w wymuszonej pozycji, bądź w czasie nagłych i silnych skrętów tułowia.

Jak powszechnie wiadomo, kręgosłup jest najbardziej istotnym elementem układu kostnego i przez swoje położenie w linii pośrodkowej ciała stanowi on oś szkieletu.

Ludzki kręgosłup jest nieustannie poddawany działaniom różnych obciążeń, zarówno statycznych, jak i dynamicznych. Do obciążeń statycznych zalicza się: ciężar głowy, ciężar ramion, ciężar tułowia. Wszelkie siły dynamiczne to takie, które powstają w czasie poruszania się. Wyróżnia się siły bezwładności i siły odśrodkowe, którym przeciwstawia się aktywna reakcja mięśni zapobiegając niekorzystnym zmianom w rozkładzie obciążeń kręgosłupa. Dodatkowo można również podzielić siły działające na: zewnętrzne (np. tarcie, siła grawitacji) i wewnętrzne (np. siła mięśni).

Jak wynika z opracowania wg Bella z 1967 r., kręgosłup jest w stanie przenosić bardzo duże obciążenia: od 4,5 kN (450kg) dla trzeciego kręgu szyjnego C3, aż do 8,3 kN (830 kg) dla kręgu L4. Różnice te wynikają z odmiennej budowy anatomicznej poszczególnych odcinków kręgosłupa. Ponad to, odcinek szyjny jest najbardziej mobilny, a wszelkie uszkodzenia bądź urazy charakteryzują się obszernymi komplikacjami. Natomiast budowa kręgów odcinka piersiowego powoduje, że jest to najmniej sprężysta i słabo ruchoma część kręgosłupa. Z kolei najkrótszym, ale zarazem najbardziej wytrzymałym na wszelkie przeciążenia jest odcinek lędźwiowy.

Podstawową funkcjonalną jednostkę ruchową kręgosłupa (tzw. segment ruchowy) stanowią (rys. 1):dwa sąsiadujące kręgi; krążek międzykręgowy; torebka stawowa; więzadła, a także mięśnie.

Biomechanika schorzeń i urazów kręgosłupa

Rys. 1.  Segment ruchowy kręgosłupa

Z takich segmentów zbudowany jest ludzki kręgosłup, więc jeżeli któryś z nich nie będzie prawidłowo funkcjonował, wówczas zostaje zaburzony ruch całego kręgosłupa, co w konsekwencji doprowadza do powstawania przeciążeń i zwiększa skłonności do urazów w bardziej obciążanej części kręgosłupa.

Z punktu widzenia biomechanicznego, w budowie kręgosłupa wyróżnia się także struktury tworzące tzw. kolumny (rys. 2):

przednią – którą tworzy więzadło podłużne przednie, przednie części pierścieni włóknistych i trzonów kręgów;

środkową – w skład której wchodzą tylne części trzonów, pierścieni włóknistych oraz więzadło podłużne tylne;

tylną – zbudowaną przez łuki kręgów, wyrostki stawowe górne i dolne, wyrostki kolczyste, torebki stawowe, a także więzadła żółte, międzykolcowe i  nadkolcowe

 

Biomechanika schorzeń i urazów kręgosłupa

Rys. 2.  Kolumny kręgosłupa

Zadaniem wyżej wymienionych kolumn, jest zapewnienie odpowiedniej mobilności kręgosłupa oraz amortyzacja i zabezpieczenie przed działaniem sił mechanicznych.

Stabilizację kręgosłupa zapewniają także mięśnie przykręgosłupowe, obręczy barkowej, miednicy i mięśni tułowia. Dowodem na to jest fakt, że w czasie np. przenoszenia ciężarów – podczas skurczu mięśni, odruchowo dochodzi do maksymalnego napięcia mięśni brzucha i klatki piersiowej. Ten automatyczny mechanizm pozwala w znaczny sposób odciążyć i tym samym chronić kręgosłup oraz usprawnić pracę.

Zachowanie prawidłowej postawy ciała, jest możliwe tylko wtedy, gdy momenty sił zewnętrznych, będą się równoważyć z momentami sił wewnętrznych. Wówczas nie dochodzi do wielorakich przeciążeń kręgosłupa.

Najbardziej narażonym na obciążenia mechaniczne jest odcinek lędźwiowy, ponieważ każdy ruch powoduje zwiększone napięcie mięśni, a także wydłużenie dźwigni. W konsekwencji siły oddziaływujące na tę część, są większe niż w przypadku pozostałych odcinków kręgosłupa.

Wiele obciążeń przenoszą krążki międzykręgowe, a szczególnie ich zewnętrzna część – pierścień włóknisty. Dlatego praca fizyczna, podobnie jak treningi sportowe, są  czynnikami sprawczymi największych obciążeń krążków lędźwiowych, powodującymi zmniejszenie wysokości krążka i stanowiącymi zagrożenie uwypuklenia się pierścienia włóknistego.

W przypadku podnoszenia ciężaru o masie 40 kg, niezbędna jest praca mięśni grzbietu o wartości ok. 600 kg, a na krążek międzykręgowy L5-S1, ciężar ważący 90 kg, wywiera nacisk ok. 1 tony (rys. 3). Krążek międzykręgowy zmieniony chorobowo ma aż o 30% większą wytrzymałość, a  po  przekroczeniu tego progu wytrzymałości, pierścień włóknisty pęka i doprowadza do patologii kręgosłupa.

Biomechanika schorzeń i urazów kręgosłupa

Rys. 3. Obciążenie kręgosłupa,
 przy prawidłowym i nieprawidłowym podnoszeniu ciężaru

Biomechanika schorzeń i urazów kręgosłupa – zapraszamy do kontaktu: https://rehabilitacjadomowa.wroclaw.pl/kontakt/

Kategoria:

Mięśnie grzbietu

Kolejna dawka wiedzy anatomicznej dotyczącej kręgosłupa. Tym razem pod lupę bierzemy mięśnie grzbietu pokrywające nasz cały kręgosłup, a odpowiadające m.in za stabilizację czynną i naszą pozycję wyprostną.

Dlatego biorąc pod uwagę budowę, pochodzenie, czynność, a także położenie mięśni grzbietu, dzieli się je na dwie grupy, na: warstwę powierzchowną i warstwę głęboką.

Powierzchowna grupa mięśni rozciąga się między wyrostkami kolczystymi kręgów, a kośćmi obręczy kończyny górnej i kością ramienną. Dlatego warto wiedzieć, że prawie wszystkie mięśnie powierzchowne grzbietu są silnie rozwinięte, pokrywając całą powierzchnię grzbietową tułowia. Dodatkowo warto wiedzieć, że unerwienie mięśni tej grupy pochodzi od gałęzi brzusznych nerwów rdzeniowych.

Mięśnie powierzchowne (rys. 1) dzieli się na dwie podgrupy:

1. mięśnie kolcowo-ramienne:

czworoboczny – usytuowany jest w górnej części grzbietu; natomiast pojedynczy mięsień kształtem zbliżony jest do trójkąta; wyróżnia się w nim trzy części: zstępującą, poprzeczną i wstępującą; dodatkowo czynnościowo odpowiada za obustronne przyciągnięcie łopatek do kręgosłupa i prostowanie odcinka szyjnego.

najszerszy grzbietu – szeroki przyczep początkowy obejmuje wyrostki kolczyste kręgosłupa lędźwiowego, Th6-Th12 i grzebień biodrowy; kierując się do boku i ku górze mięsień kończy się na guzku mniejszym kości ramiennej; przede wszystkim obniża uniesione ramię, a ponadto przywodzi i nawraca je do wewnątrz.

równoległoboczne – mniejszy i większy; kształtem przypominają czworokąt i leżą pod mięśniem czworobocznym; dodatkowo odpowiadają za zbliżenie łopatki do kręgosłupa i uniesieniu jej ku górze.

dźwigacz łopatki – położony jest na bocznej powierzchni szyi, rozpięty od C1-C4 do kąta górnego łopatki; współpracuje z mięśniami równoległobocznymi i wspomaga ruch łopatki w górę.

2. mięśnie kolcowo-żebrowe:

zębaty tylny górny – leży pod mięśniem równoległobocznym; rozpoczyna się na wyrostkach kolczystych C6, C7, Th1, Th2, a kończy się na zewnętrznych powierzchniach żeber od II-V; jest pomocniczym mięśniem wdechowym.

zębaty tylny dolny – jest ukryty pod mięśniem najszerszym grzbietu; przyczep początkowy stanowią wyrostki kolczyste Th11-L2, zaś przyczep końcowy znajduje się na dolnych brzegach czterech ostatnich żeber.

kręgosłup mięśnie 1 Rys. 1. Powierzchowne mięśnie grzbietu

 

Mięśnie położone w warstwie głębokiej (rys. 2), charakteryzują się tym, że biegną wzdłuż kręgosłupa – to znaczy, od kości krzyżowej do podstawy czaszki, po obu stronach wyrostków kolczystych. Przede wszystkim są to mięśnie wrzecionowate, unerwione przez gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych. Dlatego oddziaływają one na kręgosłup, dzięki czemu możliwe jest utrzymanie kręgosłupa w stałym napięciu wyprostnym – posturalnym. Podsumowując, pełnią bardzo ważną rolę w stabilizacji.

Wyróżnia się trzy zespoły mięśni głębokich:

1. pasmo boczne:

– mięsień płatowaty – pokrywa kark; działając obustronnie zgina głowę ku  tyłowi, a jednostronnie skręca głowę w tę samą stronę, przechylając twarz ku  górze;

mięsień prostownik grzbietu – jest jednym z najdłuższych i największych mięśni głębokich grzbietu; jednak w przebiegu włókien różnicuje się na:

    • m. biodrowo-żebrowy – silny zginacz kręgosłupa w kierunku bocznym,
    • m. najdłuższy – zgina głowę ku tyłowi i pochyla w tę samą stronę.

 

mięśnie międzypoprzeczne – występują między wyrostkami poprzecznymi kręgów, dlatego stabilizują kręgosłup i zginają go w stronę boczną.

2. pasmo przyśrodkowe – funkcją tych mięśni jest stabilizacja kręgosłupa, dodatkowo umożliwiają też ruchy prostowania i zginania kręgosłupa, ponadto skłony w płaszczyźnie czołowej oraz skręcanie kręgosłupa na boki. A są to mięśnie: półkolcowy, wielodzielny, kolcowy.

3. pasmo podpotyliczne – obustronny skurcz powoduje zgięcie głowy do tyłu, natomiast jednostronny zgina głowę do boku i dodatkowo ją skręca.

 

kręgosłup mięśnie 2

Rys. 2. Mięśnie głębokie grzbietu