Choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa (spondyloarthrosis) polega na przedwczesnej degeneracji struktur kostno-stawowych kręgosłupa. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa rozwijają się najczęściej na poziomie C8-Th1 oraz L5-S1 (rys. 1).
Rys. 1. Zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa
Wyróżnia się zwyrodnienia o charakterze pierwotnym, kiedy przyczyna wywołująca jest nieznana, a także o charakterze wtórnym, np. po urazie mechanicznym, chorobie zapalnej lub w wyniku wady wrodzonej kręgosłupa.
Zmiany chorobowe występują u połowy społeczeństwa już po 55 roku życia, zaś po 65 roku życia cierpią na nią niemal wszystkie osoby. Czynnikiem sprawczym takiej nieprawidłowości jest ubytek wody w krążkach międzykręgowych, co w następstwie prowadzi do destabilizacji kręgów, a później przyczynia się do niezborności stawów międzykręgowych, zwiększonego nacisku na powierzchnie stawów międzykręgowych i korzenie nerwowe.
Jedną z głównych przyczyn choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa jest niefizjologiczne obciążenie statyczno-dynamiczne, a także nadmierny, długotrwały ucisk na kręgosłup. Dlatego w pracy fizjoterapeuty niezmiernie ważna jest odpowiednia profilaktyka i ochrona kręgosłupa, aby w przyszłości zapobiec schorzeniom i dolegliwościom bólowym.
Do objawów choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa zalicza się:
- ból nasilający się po wysiłku, a później przy każdym ruchu,
- ponad to sztywność kręgosłupa – zwykle po przebudzeniu się,
- dodatkowo zaniki mięśniowe,
- ograniczenie ruchomości kręgosłupa,
- a także promieniowanie bólu do pośladków i nóg